Ότι έφτιαξε παράνομες διαβάσεις χωρίς να το ξέρει και για να εξυπηρετήσει δημότες ομολόγησε ο Δημήτρης Μάρκου

Ο Δήμος Σπάτων - Αρτέμιδος έχει 86 διαβάσεις, οι περισσότερες παράνομες. Ο Δήμαρχος παραδέχτηκε ότι τις έφτιαχνε χωρίς μελέτη, χωρίς έγκριση, χωρίς ασφάλεια. Και ανακάλυψε την αυθαιρεσία ύστερα από 11 χρόνια.

«Στο πλαίσιο καλής θέλησης...»

Στη 15η Τακτική Συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σπάτων - Αρτέμιδος, στις 30 Οκτωβρίου 2025, γράφτηκε ίσως ένα από τα πιο απροσδόκητα κεφάλαια της 11χρονης δημαρχίας Μάρκου.

Μπροστά σε πολίτες και δημοτικούς συμβούλους, ο δήμαρχος ομολόγησε ότι ο Δήμος έχει φτιάξει παράνομες διαβάσεις πεζών τα προηγούμενα χρόνια – «στο πλαίσιο καλής θέλησης», όπως είπε – και ότι «αν δεν είχαμε καταθέσει τη νέα μελέτη, μέσω του Ψηφιακού Μετασχηματισμού, δεν θα είχα διαπιστώσει ποτέ ότι δεν υπάρχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις».

Μετά από έντεκα χρόνια στο τιμόνι του Δήμου, ο κύριος Μάρκου ανακάλυψε... ότι οι περισσότερες διαβάσεις του είναι παράνομες.

«Πηγαίναμε αυθαίρετα με το συνεργείο… κάνε μια διάβαση»

«Πολλές φορές όλοι μας, στο πλαίσιο του να εξυπηρετήσουμε και να βοηθήσουμε, πηγαίναμε αυθαίρετα με το συνεργείο... “κάνε μια διάβαση”. Αυτή η διάβαση είναι παράνομη», παραδέχτηκε ο ίδιος, προσθέτοντας πως όσοι τις χρησιμοποιούν “δεν είναι κατοχυρωμένοι” και ότι ο Δήμος “είναι εκτεθειμένος στο 100%” σε περίπτωση ατυχήματος.

Δηλαδή, ο ίδιος ο Δήμαρχος που υπέγραφε και φωτογραφιζόταν στις «νέες διαβάσεις» παραδέχεται τώρα ότι παρανομούσε — και μάλιστα, ότι θέτει σε «διπλό κίνδυνο» τους πολίτες που τις χρησιμοποιούν.

Οι αντιδράσεις

Η αίθουσα συνεδριάσεων πήρε φωτιά. Πρώτη, η δικηγόρος και δημοτική σύμβουλος από την ΑΝ.Α.Σ.Σ.Α. της Άννας Ραφτοπούλου, Ελένη Τσάκαλη, υπενθύμισε:

«Είχαμε φέρει το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο και σας λέγαμε ότι αυτές οι "ζωγραφιές" που κάνατε στο δρόμο είναι επικίνδυνες. Φωτογραφιζόσασταν με αυτές και κάνατε δημοσιεύσεις όλο καμάρι! Η ποινική σας ευθύνη έχει θεμελιωθεί ήδη από τότε».

Μετά, το λόγο πήρε η επικεφαλής της Δημοτικής Κίνησης «Στην Πράξη», Μυρτώ Τσιγκούλη, η οποία ρώτησε ευθέως:

«Κύριε Δήμαρχε, τι μας λέτε; Ότι έντεκα χρόνια που διοικείτε δεν ξέρετε το νομοθετικό πλαίσιο των διαβάσεων; Δηλαδή, επικαλείστε άγνοια του νόμου; Εγώ, αν πάω στο δικαστήριο και επικαλεστώ άγνοια του νόμου, θα μου πουν "τι λες, κουκλίτσα μου;"».

«Δεν έκανα έρευνα, κυρία Τσιγκούλη…» απάντησε ο δήμαρχος, και η Μυρτώ Τσιγκούλη συνέχισε λέγοντας: «Δηλαδή, κάνατε διαβάσεις παράνομες επειδή δεν κάνατε έρευνα; Και τώρα λέτε "εντάξει μωρέ… δεν τις είδα…". Είναι θεϊκό αυτό που ζούμε!».

Και η επικεφαλής της ΑΝ.Α.Σ.Σ.Α., Άννα Ραφτοπούλου, που πήρε το λόγο τελευταία, το είπε ξεκάθαρα:

«Οι διαβάσεις που υπάρχουν στον Δήμο, στη συντριπτική τους πλειονότητα, είναι παράνομες· είναι αυθαίρετες. Άρα, λοιπόν, τις διαβάσεις που προεκλογικά φτιάχνατε, βγάζατε φωτογραφίες και τις βλέπαμε παντού, τις κάνατε αυθαίρετα, τις κάνατε παράνομα, χωρίς να κάνετε καμία τεχνική μελέτη. Απλώς είπατε "προεκλογικά είναι, δεν θα το καταλάβει κανείς — ας δείξουμε κάτι, ας βγάλουμε φωτογραφίες, να είμαστε εμείς ωραίοι με το κουστούμι, και ό,τι είναι να γίνει, θα γίνει". Διακινδυνεύοντας — από ό,τι εσείς μας είπατε τώρα — ζωές παιδιών, για τις οποίες νοιάζεστε και τα λοιπά, και τα λοιπά, και τα λοιπά. Άρα, λοιπόν, κάνατε κάποιες αυθαίρετες διαβάσεις, αναγνωρίζετε τώρα το λάθος σας — και τι κάνετε; Τις αφήνετε να παραμένουν παράνομες; Και, όπως είπατε, δεν τις επαναχρωματίζετε, διότι χρειάζεται νομοθετικό πλαίσιο ακόμη και για να το κάνετε αυτό; Τις αφήνετε, λοιπόν, να διαιωνίζουν το σφάλμα και την επικινδυνότητα για τους πολίτες;».

Από το «πολύ κοντά» του 2025 στο… 2026 και 2027

Αξίζει να θυμίσουμε ότι μόλις έξι μήνες πριν, τον Απρίλιο του 2025, ο ειδικός σύμβουλος του Δημάρχου, Δημήτρης Αποστολόπουλος, είχε δηλώσει με αυτοπεποίθηση: «Είμαστε πολύ κοντά στο να ξεκινήσει ο επαναχρωματισμός όλων των διαβάσεων στο Δήμο».

Τελικά, αυτό το «πολύ κοντά» μεταφράστηκε — κατά δήλωση του ίδιου του Δημάρχου — σε 2026 ή 2027. Από το «βάφουμε άμεσα» στο «σε δύο χρόνια», δηλαδή.

Σχετικά άρθρα

Οι διαβάσεις - "φαντάσματα" σε Σπάτα και Αρτέμιδα και οι δηλώσεις για τον επαναχρωματισμό τους

Όλα όσα είπε ο δήμαρχος Σπάτων - Αρτέμιδος, Δημήτρης Μάρκου, στη 15η Τακτική Συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σπάτων - Αρτέμιδος, στις 30 Οκτωβρίου 2025

Συμμεριζόμαστε όλη την ανησυχία που υπάρχει, όλοι θέλουμε τα παιδιά να κινούνται με ασφάλεια στους δρόμους. Όμως, πάνω απ’ όλα, υπάρχει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα πρέπει να γίνει αυτό. Το πλαίσιο αυτό δεν είναι «κάνω αίτημα σήμερα και φτιάξτε μια διάβαση εκεί, πάρτε τις βούρτσες και πάμε να τη βάψουμε». Για τη δημιουργία, την ανακαίνιση, αλλά και τον επαναχρωματισμό των διαβάσεων, υπάρχει ένα σαφές νομοθετικό πλαίσιο. Και δεν πρόκειται για μια απλή εργασία συντήρησης, αλλά για κυκλοφοριακή ρύθμιση, όπως ρητά αναφέρει ο νόμος – ο ΚΟΚ, άρθρο 52, και μάλιστα ο Ν. 2696/1999.
Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, οι ρυθμίσεις κυκλοφορίας στους δρόμους γίνονται με απόφαση του αρμόδιου φορέα, μετά από γνώμη των αρμόδιων υπηρεσιών και σύμφωνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές.
Κατά συνέπεια, για να φτιαχτεί.... γιατί έχει αρχίσει γενικότερα ένα κακό προηγούμενο – και αυτό γίνεται στο πλαίσιο της καλής θέλησης και της ικανοποίησης των αιτημάτων… Και τι εννοώ όταν λέω ότι θα πρέπει να υπάρχει σαφές πλαίσιο… Θα πρέπει, για κάθε διάβαση, να υπάρχει τεχνική μελέτη είτε από την Τεχνική Υπηρεσία είτε από ιδιώτη μελετητή που ειδικεύεται σε κυκλοφοριακά θέματα, δηλαδή μια κυκλοφοριακή μελέτη. Θα πρέπει να υπάρχει γνωμοδότηση της Τροχαίας, η οποία μπορεί να είναι είτε θετική είτε αρνητική, δεν έχει αποφασιστικό ρόλο, απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου και έγκριση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής.
Επίσης, υπάρχει και μία υπουργική απόφαση που ορίζει πώς πρέπει να τοποθετούνται οι διαβάσεις και πώς θα πρέπει να είναι τεχνικά τεκμηριωμένες. Η τεκμηρίωση αυτή βασίζεται στην ορατότητα που υπάρχει, στα κυκλοφοριακά φορτία – τα οποία παίζουν καθοριστικό ρόλο, στην απόσταση μεταξύ των διαβάσεων και στο πλήθος των διελεύσεων.
Άρα, λοιπόν, ο οποιοσδήποτε μελετητής, για να εισηγηθεί την αναγκαιότητα μίας διάβασης, θα πρέπει να διαπιστώσει υψηλό αριθμό διελεύσεων πεζών – άνω των 100 με 150 πεζών ανά ώρα αιχμής ή, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο νόμος, 300 με 500 ημερησίως – τα οποία προκύπτουν από μέτρηση. Θα πρέπει επίσης να υπάρχει σημαντικός φόρτος οχημάτων, πάνω από 500 οχήματα ανά ώρα ή 6.000 ημερησίως.
Ειδικές συνθήκες αποτελούν τα σχολεία, κάποια ΚΑΠΗ και κάποια δημοτικά κτήρια ή συγκεκριμένες στάσεις. Μπορούν να γίνουν διαβάσεις όπου υπάρχει περιορισμένη ορατότητα ή μεγάλες ταχύτητες άνω των 50 χλμ./ώρα.
Άρα, λοιπόν, για να φτιαχτεί μια διάβαση, ο μελετητής θα πρέπει να στηριχτεί πάνω σε αυτά τα δεδομένα και να δώσει την έγκρισή του. Δεν μπορεί να υπάρξει διάβαση σε σημεία όπου το πλάτος του δρόμου είναι 5 ή 6 μέτρα και δεν υπάρχει σημείο άφιξης ή υποδοχής. Και τι εννοώ... ότι μία διάβαση δεν μπορεί να διασχίζει το δρόμο και να καταλήγει σε μία περίφραξη ή μάντρα. Αυτή δεν υφίσταται ως διάβαση. Υπάρχουν αποφάσεις με τις οποίες έχουν κριθεί ως παράνομες τέτοιου είδους διαβάσεις, και σε τέτοιες περιπτώσεις προτιμώνται άλλα, ηπιότερα μέσα, όπως συνιστά ο νόμος.
Για παράδειγμα, πινακίδα «Προσοχή, πεζοί» ή πινακίδα μείωσης του ορίου ταχύτητας· αυτές οι δύο μέθοδοι είναι συνήθως οι ενδεδειγμένες.
Τώρα, ο Δήμος μας αυτή τη στιγμή διαθέτει 86 διαβάσεις πεζών. Ομολογώ ότι, εάν δεν είχαμε μπει στη διαδικασία να καταθέσουμε μελέτη μέσω του Ψηφιακού Μετασχηματισμού για 21 «έξυπνες» διαβάσεις σε όλο το Δήμο, δεν θα είχα διαπιστώσει ποτέ ότι για τις υφιστάμενες διαβάσεις δεν υπάρχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις.
Πολλές φορές, όλοι μας, στο πλαίσιο του να εξυπηρετήσουμε και να βοηθήσουμε, πηγαίναμε αυθαίρετα με το συνεργείο… «κάνε μία διάβαση». Αυτή η διάβαση είναι παράνομη και θέτει σε διπλό κίνδυνο αυτόν που θα τη χρησιμοποιήσει.
Γιατί αυτός που θα χρησιμοποιήσει αυτή τη διάβαση δεν είναι κατοχυρωμένος. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του να διασχίσει κάποιος έναν δρόμο με διάβαση και χωρίς διάβαση;
Όταν κάποιος διασχίσει έναν δρόμο χωρίς διάβαση, θα πρέπει να προσέξει, να ελέγξει δεξιά και αριστερά και να διασχίσει το δρόμο. Σε αυτή την περίπτωση, υπαιτιότητα – ανάλογα με το περιστατικό – μπορεί να έχει είτε ο οδηγός είτε ο πεζός.
Από την άλλη, όταν υπάρχει διάβαση, έχει πλήρη υπαιτιότητα ο οδηγός.
Και σας λέω εγώ τώρα: σε μία διάβαση η οποία δεν έχει τις απαραίτητες εγκρίσεις και τη χρησιμοποιεί με μεγάλη άνεση ένα παιδί, ένας πεζός, αν συμβεί ένα ατύχημα και ζητήσει ο οδηγός ή η ασφαλιστική εταιρεία – εφόσον προκληθεί ατύχημα – την αδειοδότηση της διάβασης, τι θα επιδείξει ο Δήμος; Δεν θα είναι καλυμμένος ούτε ο πεζός και θα είναι εκτεθειμένος ο Δήμος στο 100%.
Άρα, αυτό που θέλω να πω είναι ότι τα σημεία αυτά ήδη τα έχουμε εντάξει σε ένα επίπεδο επικαιροποίησης έρευνας, ώστε να καθοριστούν τεχνικά και νομικά σωστά σημεία για τις ανανεωμένες διαβάσεις.
Μέχρι, λοιπόν, να ολοκληρωθεί όλη αυτή η διαδικασία και να εκδοθούν οι σχετικές εγκρίσεις, ο Δήμος δεν πρόκειται να προβεί σε άμεσο επαναχρωματισμό ή δημιουργία διαβάσεων, με εξαίρεση κάποιους χώρους σχολείων όπου είναι μεγάλη η διέλευση και εκεί μπορούμε να το αιτιολογήσουμε με κάποιο τρόπο.
Επίσης, η Τεχνική Υπηρεσία έχει ήδη εκπονήσει ένα πρόγραμμα ελέγχου και αντικατάστασης φθαρμένων πινακίδων και θα εντάξει τις παρεμβάσεις αυτές στην Εργολαβία Συντήρησης του οδικού δικτύου που βρίσκεται σε φάση προετοιμασίας. Και φυσικά, όλη αυτή η δράση θα γίνει σύμφωνα με τις προδιαγραφές που θεσπίζονται με βάση την Υπουργική Απόφαση 613/2007.
Σκοπός μας είναι, εφόσον έχουν καταγραφεί ήδη οι 86 διαβάσεις, οι οποίες, οι περισσότερες, δεν πληρούν τις προδιαγραφές, να γίνει πλήρης καταγραφή κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο, μέχρι το τέλος του χρόνου, για την καταγραφή και αποτύπωση όλων των διαβάσεων και των απαιτούμενων σημάνσεων.
Θα γίνει φυσικά μελέτη, με την οποία κάποιες από τις 86 διαβάσεις πιθανόν δεν θα εγκριθούν – και δεν θα εγκριθούν γιατί δεν θα καταφέρει να τις τεκμηριώσει η μελέτη, αλλά και γιατί δεν θα τις εγκρίνει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση.
Από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο του 2026 θα ολοκληρωθεί αυτή η επικαιροποίηση της κυκλοφοριακής μελέτης και θα υποβληθεί για έγκριση. Την άνοιξη του 2026 θα γίνει η έναρξη της νέας εργολαβίας με επαναχρωματισμό και αντικατάσταση της σήμανσης, και μέσα στο 2026 και το 2027 θα υλοποιηθούν και οι 21 «έξυπνες» διαβάσεις μέσω του Ψηφιακού Μετασχηματισμού.
Σε περίπτωση που προχωρήσουμε σε ένα μοντέλο του «εκεί θέλουμε να βάψουμε διάβαση, α… εκεί σας προτείνω, κάντε μια διάβαση», όλο αυτό είναι μετέωρο και επιφέρει τεράστιες – μα τεράστιες – συνέπειες για το Δήμο και ειδικά για το Δήμαρχο.
Τα αδικήματα είναι γνωστά: υπάρχει ποινική ευθύνη για ανθρωποκτονία ή σωματική βλάβη από αμέλεια, όπως προβλέπει ο Ποινικός Κώδικας με τα άρθρα 302 και 304. Υπάρχει η παράβαση καθήκοντος, γιατί επετράπη η δημιουργία και διατήρηση μιας παράνομης διάβασης, και υπάρχει η έκθεση σε κίνδυνο. Τρία, λοιπόν, σοβαρότατα αδικήματα με τεράστιες επιπτώσεις.
Έτσι, λοιπόν, προκειμένου να έχουμε μία επαρκή θωράκιση, θα ακολουθήσουμε τη νόμιμη διαδικασία και κατ’ εξαίρεση θα δημιουργήσουμε, μόνο για λόγους απόλυτης ασφάλειας – και σε γνώση μας, αλλά και σε επίπεδο ώστε, αν ο μη γένοιτο, αν συμβεί κάτι, να μπορούμε να τεκμηριώσουμε την αναγκαιότητα – επειδή πρόκειται για χώρους σχολείων ή σημεία διέλευσης μεγάλου αριθμού πολιτών και παιδιών. Αυτή είναι η απάντησή μου.