Εδώ και χρόνια, με αφορμή την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των Πανελλαδικών, ο δήμος Σπάτων - Αρτέμιδος βραβεύει όσους κατάφεραν να περάσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και εγώ αναρωτιέμαι: είναι σωστό να δίνονται βραβεία σε παιδιά που πέρασαν στο Πανεπιστήμιο; Και, αν ναι, τι ακριβώς επιβραβεύουμε με αυτά;
Σε μια κοινωνία που έχει συνδέσει την εκπαιδευτική επιτυχία σχεδόν αποκλειστικά με την είσοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, τα βραβεία συχνά δεν λειτουργούν απλώς ως αναγνώριση προσπάθειας, αλλά ως δημόσια επιβεβαίωση μιας ιεραρχίας. Κάποιοι «τα κατάφεραν». Κάποιοι άλλοι όχι. Το μήνυμα, έστω και άθελά μας, περνά.
Κανείς δεν αμφισβητεί τον κόπο των παιδιών που πέτυχαν την εισαγωγή τους στο Πανεπιστήμιο. Οι Πανελλαδικές είναι μια δύσκολη και ψυχοφθόρα διαδικασία και η επιτυχία αξίζει αναγνώριση. Το ερώτημα όμως δεν είναι αν αξίζουν συγχαρητήρια. Είναι πώς και σε ποιο πλαίσιο τα δίνουμε.
Όταν τα βραβεία απονέμονται δημόσια, σε σχολεία ή σε δημοτικές εκδηλώσεις, δημιουργείται αναπόφευκτα μια σύγκριση. Δίπλα στους «επιτυχόντες» βρίσκονται παιδιά που προσπάθησαν εξίσου, αλλά δεν πέρασαν. Παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, με άγχος, με οικογενειακά ή οικονομικά βάρη. Παιδιά που επέλεξαν άλλους δρόμους: επαγγελματική εκπαίδευση, εργασία, τέχνη, αθλητισμό. Σε αυτούς, η σιωπή λειτουργεί συχνά πιο δυνατά από οποιοδήποτε χειροκρότημα.
Το Πανεπιστήμιο δεν είναι ο μοναδικός δείκτης αξίας ούτε ο μοναδικός δρόμος προς μια αξιοπρεπή ζωή. Όταν όμως το παρουσιάζουμε ως τέτοιο, έστω και έμμεσα, καλλιεργούμε την ιδέα ότι η επιτυχία είναι μία και μετρήσιμη, και ότι όποιος δεν την πέτυχε «υστερεί».
Αν μια κοινωνία θέλει να επιβραβεύει τα παιδιά της, μπορεί να το κάνει αλλιώς. Μπορεί να αναγνωρίσει την επιμονή, τη συνέπεια, την προσπάθεια απέναντι στις δυσκολίες. Μπορεί να τιμήσει διαφορετικές διαδρομές και όχι μόνο ένα αποτέλεσμα. Μπορεί να πει καθαρά ότι η αξία ενός νέου ανθρώπου δεν εξαντλείται σε έναν βαθμό ή σε μια σχολή.
Τα βραβεία δεν είναι από μόνα τους πρόβλημα. Γίνονται πρόβλημα όταν μετατρέπονται σε φίλτρο αξίας. Η εκπαίδευση, όμως, δεν είναι βάθρο για λίγους. Είναι πεδίο εξέλιξης για όλους.
Και αν θέλουμε πραγματικά να στηρίξουμε τα παιδιά, ίσως αξίζει να αναρωτηθούμε όχι ποιον χειροκροτούμε πιο δυνατά, αλλά ποιον αφήνουμε απέξω από το χειροκρότημα.
Σχετικά άρθρα
Βράβευση επιτυχόντων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από τον Δήμο Σπάτων – Αρτέμιδος
0 Σχόλια